بیش از یک دهه است که ارزهای دیجیتال به وجود آمده و با سرعت بالایی در حال تبدیل شدن به یک روش محبوب برای کسب درآمد است. بازار ارزهای دیجیتال بسیار سودآور است و راه‌های زیادی برای کسب درآمد در آن وجود دارد. ارز دیجیتال یک روش پرداخت غیرمتمرکز است که می‌تواند برای انجام تراکنش‌های آنلاین استفاده شود. از سوی دیگر، با افزایش ارزش بیت کوین، اتریوم و سایر ارزهای دیجیتال، تعداد فزاینده‌ای از مردم به دنبال راه‌هایی برای سود بردن از این دارایی‌های دیجیتال جدید هستند. هدف از این مطلب نیز معرفی روش‌های کسب درآمد از ارز‌های دیجیتال است که در ادامه به ده مورد از آن‌ها اشاره شده است.

روش‌‎های کسب درآمد ارز ارزدیجیتال

سرمایه‌ گذاری

اولین مورد از روش‌های کسب سود از ارزهای دیجیتال، سرمایه‌گذاری در آن است. سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال یک راه عالی و ساده برای کسب سود است. این یک روش عالی برای تنوع بخشیدن به سبد سهام و گسترش آن است. هنگام سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال، تحقیق کامل و بررسی و درک ریسک‌های موجود در آن‌ها باید مورد توجه قرار گیرد.

وام دادن

راه دیگر برای کسب درآمد از ارزهای دیجیتال از طریق وام دادن است که مستلزم قرض دادن ارز دیجیتال به شخص دیگری در ازای بهره است. نرخ بهره‌ای که در این شیوه دریافت می‌کنید با توجه به نوع ارز دیجیتالی که قرض می‌دهید و مبلغی که وام می‌دهید تعیین می‌شود. انواع مختلفی از پلتفرم‌های وام‌دهی مانند پلتفرم‌های وام‌دهی غیرمتمرکز (DLP) و پلتفرم متمرکز وام‌دهی همتا به همتا (P2P) وجود دارد. وام دهی راهی برای ایجاد درآمد غیرفعال از طریق وام دادن ارزهای دیجیتال به یک صرافی غیرمتمرکز است. صرافی‌های غیرمتمرکز از مدل سازنده بازارساز خودکار (AMM) استفاده می‌کنند که برخلاف دفاتر سفارش معمولی که در پلتفرم‌های متمرکز یافت می‌شود، است. این بدان معناست که برای خرید ارز دیجیتال بدون فروشنده در آن صرافی، به سطوح نقدینگی کافی نیاز است. در این شرایط توکن‌های کریپتو می‌توانند به منظور تامین نقدینگی به صرافی غیرمتمرکز قرض داده شوند که به نوبه خود، سهمی از هر گونه کارمزد معاملاتی که در توکن‌های مربوطه جمع‌آوری می‌شود به سرمایه‌گذار پرداخت می‌شود.

معامله

سرمایه‌گذاری یک اقدام بلندمدت مبتنی بر استراتژی خرید و نگه داشتن است، در حالی‌که معامله از فرصت‌های کوتاه مدت بهره می‌برد. بازار ارزهای دیجیتال غیرقابل پیش‌بینی است و قیمت دارایی‌ها می‌تواند در مدت زمان کوتاهی به طور چشمگیری افزایش یا کاهش یابد. برای اینکه یک معامله‌گر موفق باشید، باید مهارت‌های فنی و تحلیلی قوی داشته و برای معاملات روزانه نیز به طور فعال رمزارزها را بخرید و بفروشید تا از نوسانات بهره ببرید. معاملات روزانه جایگزینی برای سرمایه‌گذاری بلندمدت هستند، چرا که این فرآیند به معامله‌گری نیاز دارد تا فعالانه دارایی‌های دیجیتالی را بخرد و بفروشد و از نوسانات بازار نهایت استفاده را ببرد. در واقع، معامله‌گر احتمالاً در طول روز به چندین موقعیت وارد شده و از آن خارج می‌شود و از باز نگه‌داشتن معامله پس از ساعات استاندارد بازار اجتناب می‌کند. مفهوم کسب سود با معاملات روزانه ارزهای دیجیتال این است که بازدهی اندک اما دائمی وجود داشته باشد که برای این کار معامله گر باید درک کاملی از نحوه تجزیه و تحلیل بازارها داشته باشد.

استخراج

ماینینگ رایج‌ترین راه برای کسب درآمد از ارزهای دیجیتال است. ماینینگ تراکنش‌های بلاکچین را تایید کرده و بلوک‌های داده جدیدی را به زنجیره اضافه می‌کند. ماینرها در نتیجه تلاش خود در کار با ارز دیجیتال، پاداش دریافت می‌کنند. استخراج را می‌توان با سخت افزار تخصصی یا خدمات ماینینگ ابری انجام داد. استخراج ابری نیازی به خرید یا نگهداری سخت افزار ندارد و پاداش آن معمولاً کمتر از استخراج سخت افزاری است. فرآیند استخراج، به اتصال یک سخت افزار تخصصی به یک دستگاه دسکتاپ، با دید اتصال به شبکه بلاکچین اشاره دارد که این سخت افزار به منظور تأیید تراکنش‌های بلاکچین، برق مصرف می‌کند. وقتی ماینرها در اعتبارسنجی یک بلوک موفق باشند، پاداش‌هایی در قالب توکن‌های رمزنگاری به دست می‌آورند. متأسفانه استخراج ارزهای دیجیتال با ارزش بالا مانند بیت کوین، دیگر برای کاربران عادی امکان پذیر نیست و این کار نیازمند منابع گسترده و دسترسی به تخصصی‌ترین فناوری‌های سخت افزاری است. البته می‌توان ارزهای دیجیتال را بدون خرید سخت‌افزار یا نیاز به مصرف مقادیر قابل توجهی انرژی استخراج کرد که این امر از طریق پلتفرم‌های استخراج ابری که منابع سرمایه‌گذار را از راه دور جمع‌آوری می‌کنند امکان‌پذیر است. این فرآیند به سادگی از سرمایه‌گذاران می‌خواهد که ارز دیجیتال انتخابی خود را سپرده‌گذاری کنند و مابقی فرآیند توسط ارائه‌دهنده ماینینگ ابری انجام می‌شود.

Staking

استیکینگ کریپتو روشی برای سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال است که مستلزم نگه داشتن تعدادی توکن در کیف پول دیجیتالی برای مدت زمان معینی است. در نتیجه، سرمایه گذاری‌های رمزنگاری می‌تواند درآمد غیرفعالی ایجاد کند. میزان بهره‌ای که می‌توانید از این روش به دست آورید، با توجه به ارز رمزنگاری شده و تعداد سکه‌هایی که در آن به اشتراک می‌گذارید تعیین می‌شود. Staking عملکردی مشابه ماینینگ را ایفا می‌کند، به این صورت که فرآیندی است که در آن یک شرکت کننده شبکه انتخاب می‌شود تا آخرین دسته از تراکنش‌ها را به بلاکچین اضافه کند و در ازای آن مقداری ارز دیجیتال به دست آورد. به تعریف ساده‌تر، استیکینگ فرآیندی است که در آن دارندگان ارزهای دیجیتال داوطلب می‌شوند تا در اعتبارسنجی تراکنش‌های روی بلاکچین شرکت کنند.

خرید و نگهداری

خرید و نگهداری رمزارز‌ها برای سودهای بلند مدت،‌ در تضاد کامل با معاملات روزانه است. موفق‌ترین سرمایه گذاران در فضای کریپتو استراتژی خرید و نگهداری را اتخاذ می‌کنند. این نه تنها به طور معمول منجر به بهترین شانس ممکن برای مشاهده یک رشد قابل توجه می‌شود، بلکه مناسب‌ترین استراتژی برای مبتدیان نیز است. خرید و نگهداری یا همان Buy and Hold، یک استراتژی سرمایه گذاری غیرفعال است که در آن سرمایه گذار سهام (یا انواع دیگر اوراق بهادار مانند ETF) را خریداری می‌کند و آن‌ها را برای مدت طولانی بدون توجه به نوسانات در بازار نگه می‌دارد. سرمایه‌گذاری که از استراتژی خرید و نگه‌داری استفاده می‌کند، هیچ نگرانی برای تغییرات کوتاه‌مدت قیمت و شاخص‌های فنی ندارد. هنگام اتخاذ استراتژی خرید و نگهداری، سرمایه گذاران می‌توانند از بررسی مداوم قیمت‌های بازار اجتناب کنند و علاوه بر این، حفظ درازمدت یک موقعیت ارز دیجیتال، سرمایه‌گذار را قادر می‌سازد تا از نوسانات کوتاه‌مدت جلوگیری کند. بسیاری از سرمایه گذاران افسانه‌ای مانند وارن بافت و جک بوگل رویکرد خرید و نگهداری را به عنوان یک روش ایده‌آل برای افرادی که به دنبال بازدهی بلندمدت بدون ریسک هستند، پیشنهاد می‌کنند.

فرایند کشاورزی بازده

ارزهای دیجیتال می‌توانند به شما کمک کنند سود سرمایه‌گذاری خود را به دست آورید. این کار از طریق فرایند کشاورزی بازده یا همان Yield Farming انجام می‌شود، که در آن ارز دیجیتال خود را در ازای بهره به یک پلتفرم قرض می‌دهید. در حالی که این شیوه به طور بالقوه‌ای با ریسک زیادی همراه است، اما در عین حال می‌تواند منبع خوبی برای درآمد غیرفعال باشد. میزان بهره‌ای که به دست می‌آورید صرفاً توسط پلتفرم و نوع ارز دیجیتالی که به آن وام می‌دهید تعیین می‌شود. Yield Farmers، توکن‌های خود را در برنامه‌های DeFi برای معامله ارزهای دیجیتال، وام دادن یا استقراض قرار می‌دهند. از آنجایی که این سرمایه گذاران نقدینگی را در dApp انتخابی خود افزایش می‌دهند، از آن‌ها به عنوان ارائه دهندگان نقدینگی یاد می‌شود. به طور کلی، در Yield Farming کاربران نقدینگی را در اختیار یک پلتفرم قرار می‌دهند و پاداش‌هایی را در قالب توکن‌هایی از سایر پروژه‌های رمزنگاری منتشر شده در همان پلتفرم، دریافت می‌کنند.

سود سهام

سود سهام شیوه دیگری برای کسب درآمد از ارزهای دیجیتال است. اگر با سرمایه گذاری در سهام یا اوراق قرضه آشنایی دارید، احتمالاً از مفهوم سود سهام آگاه هستید. به بیان ساده، سود سهام پرداخت‌های نقدی کوچکی است که برای سهامداران انجام می‌شود. اگر یک شرکت برای یک چهارم سود کسب کند، این سود تقسیم شده و به مالکیت شرکت (سهامداران) باز می‌گردد. سود سهام رمزنگاری یا پاداش کریپتو، درآمد غیرفعال کریپتو است که برای نگهداری یا به اشتراک گذاری یک دارایی رمزنگاری به دست می‌آید. مبلغ دریافتی اغلب بر اساس مقدار دارایی رمزنگاری نگهداری شده است و ممکن است از دارنده آن خواسته شود که برای مطالبه پاداش، اقدامی مانند Staking یا انتقال تراکنش انجام دهد.

Airdrops

Airdrops یک راه عالی برای علاقه مندان به ارزهای دیجیتال است تا بدون اقدام به سرمایه گذاری، توکن‌های رایگان کسب کنند. Airdrops بر خلاف روش‌های دیگر، کاربران را ملزم به واریز وجه یا سرمایه گذاری نمی‌کند و با کارهایی مانند اشتراک گذاری اطلاعات پروژه در شبکه‌های اجتماعی، پیوستن به یک جامعه آنلاین، یا انجام کارهای ساده‌ای مانند تماشای یک فیلم آموزشی انجام می‌شود. روش کریپتو ایردراپ معمولاً به پروژه‌های تازه راه‌اندازی شده‌ای اشاره دارد که توکن‌های رمزنگاری رایگان را به عنوان وسیله‌ای برای معرفی خود در بازاری که به دنبال آن هستند، توزیع می‌کنند.

انجام بازی‌های ان‌اف‌تی

هنگام ارزیابی نحوه کسب درآمد در ارزهای دیجیتال، یک گزینه محبوب کسب درآمد برای افرادی که بودجه کمی دارند وجود دارد و آن بازی‌های NFT است. این مفهوم با سرعتی سریع در عرصه ارزهای دیجیتال در حال رشد است، زیرا مزایای زیادی را ارائه می‌دهد که توسعه دهندگان بازی‌های سنتی نمی توانند با آن‌ها رقابت کنند. به عنوان مثال، بازی‌های NFT برای کسب درآمد معمولاً بر روی شبکه بلاکچین ساخته می‌شوند. این بدان معناست که نتایج بازی‌ها توسط قراردادهای هوشمند با عدالت و شفافیت بیشتری پشتیبانی می‌شوند. علاوه بر این، زمانی که بازیکنان دارایی‌های درون بازی را به دست می‌آورند، این امر توسط یک NFT منحصربه‌فرد نشان داده می‌شود که در بلاکچین ذخیره شده و بازیکن در واقع مالک دارایی درون بازی خواهد بود. به این معنی که می‌تواند آن را در بازار آزاد معامله کند. علاوه بر این، نکته مهم‌تری که وجود دارد این است که بازی‌های کریپتو، بازیکنان را قادر می‌سازند تا جوایزی را کسب کنند که معمولاً به صورت توکن بومی پرداخت می‌شود.

صندوق مبادله ارز دیجیتال (ETF) صندوقی است که از ارزهای رمزنگاری شده تشکیل شده است. در حالی که بیشتر ETF ها یک شاخص یا سبدی از دارایی‌ها را دنبال می‌کنند، یک ETF ارز دیجیتال قیمت یک یا چند توکن دیجیتال را ردیابی می‌کند. بر اساس خرید یا فروش سرمایه گذار، قیمت سهام ETF ارزهای دیجیتال به صورت روزانه در نوسان است. ETF نیز درست مانند سهام عادی، به صورت روزانه معامله می‌شود. ETF بیت‌کوین نیز صندوق‌هایی هستند که در بورس معامله می‌شوند و ارزش بیت‌کوین را دنبال می‌کنند و به جای صرافی‌های ارزهای دیجیتال، در مبادلات سنتی بازار معامله می‌شوند. ETF بیت کوین به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا در بیت کوین سرمایه گذاری کنند بدون اینکه نیازی به استفاده از صرافی ارزهای دیجیتال داشته باشند.

ETF بیت کوین چیست؟

ETF بیت کوین یک صندوق قابل معامله در مبادلات است که از بیت کوین یا دارایی‌های مرتبط با قیمت بیت کوین تشکیل شده است. آن‌ها در یک صرافی سنتی به جای صرافی ارزهای دیجیتال معامله می‌شوند. از نظر تئوری، بیت کوین توسط شرکت خریداری می‌شود، به اوراق بهادار تبدیل می‌شود و در بورس فروخته شده و یا معامله می‌شود. با این حال، کمیسیون امنیت و مبادلات همچنان این پیشنهادات را رد می‌کند. هیچ ETF ارز دیجیتالی وجود ندارد که مستقیماً یک سکه زیربنایی یا اصلی را نشان دهد. در حال حاضر، دارایی‌های اساسی در ETFهای بیت کوین به قراردادهای آتی بیت کوین که در بورس کالای شیکاگو معامله می شوند، مرتبط هستند.
اولین مفهوم برای ETF بیت کوین مدت کوتاهی پس از اینکه سرمایه گذاران و کارگزاران متوجه شدند که قیمت بیت کوین روند صعودی دارد و ارز دیجیتال محبوب‌تر می‌شود، ظهور کرد. با افزایش قیمت بیت کوین به بالای چند هزار دلار، سرمایه گذاران خرد فرصت سرمایه گذاری مستقیم در بیت کوین را از دست دادند. کارگزاری‌ها، در پاسخ به تقاضا برای دسترسی سرمایه گذاران به بیت کوین، شروع به طراحی صندوق‌های قابل معامله در مبادلات بیت کوین کردند و درخواست‌ها با کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) برای تأیید در سال 2013 با برادران وینکلووس آغاز شد.

آشنایی با ETFهای بیت کوین

در یک صندوق قابل معامله در بورس که سهام را ردیابی می‌کند، سهام توسط صندوق خریداری می‌شود. ETF ها دارایی‌های صندوق هستند و شرکتی که آن‌ها را خریداری کرده است، کسری از سهام را در بورس عرضه می‌کند که تقریباً در هر ساعتی معامله می‌شود.
یک ETF بیت کوین، با پیروی از این ساختار، نیاز به خرید و نگهداری بیت کوین دارد. سپس سهام کسری از دارای‌‌های خود را در بورس عرضه می‌کند که می‌تواند مشابه یک ETF سنتی معامله شود.
قرارداد آتی (معاملات فیوچر) یک قرارداد استاندارد است که در آن دو طرف توافق می‌کنند که مقدار مشخصی از دارایی را در یک روز خاص با قیمتی خاص مبادله کنند. قرارداد آتی بیت کوین توافقی بین دو طرف برای مبادله یک واحد قرارداد بیت کوین است. صندوق بر اساس قیمت فعلی یک واحد قراردادی، سهام را با قیمت ایجاد می‌کند و آن را برای معامله عرضه می‌کند. اولین ETF رسمی مرتبط با بیت کوین، Proshares Bitcoin Strategy ETF (BITO) بود که توسط SEC در اکتبر 2021 تایید شد و در بورس اوراق بهادار نیویورک فهرست شد.

ETF ها چگونه کار می‌کنند؟

ETF یک صندوق سرمایه‌گذاری است که قیمت یک دارایی یا شاخص پایه را دنبال می‌کند. امروزه، ETF برای چندین دارایی و صنعت، از کالاها گرفته تا ارزها، در دسترس است. یک ETF بیت کوین نیز به همین صورت عمل می‌کند. قیمت یک سهم از صندوق قابل معامله در بورس با قیمت بیت کوین در نوسان است. اگر ارزش بیت کوین افزایش یابد، ETF نیز افزایش می‌یابد و بالعکس. ETF به جای معامله در صرافی ارزهای دیجیتال، در یک صرافی مانند NYSE یا TSX معامله می‌شود. سرمایه گذاران نیز می‌توانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم از طریق دو روش مختلف به بیت کوین دسترسی پیدا کنند: ETF های بیت کوین نقطه ای و ETF های آتی بیت کوین.
ETFهای بیت کوین نقطه‌ای
یک ETF بیت کوین نقطه‌ای، توسط بیت کوین‌های فیزیکی پشتیبانی می‌شود که ارزش ETF را تشکیل می‌دهند. اگر ارزش سکه‌های دیجیتال پشتوانه ETF افزایش یابد، به طور کلی می‌توان انتظار داشت ارزش سرمایه گذاری شما افزایش یابد. به زبان ساده، اگر قیمت بیت کوین افزایش یابد، سرمایه گذاری نیز باید انجام شود. ETF بیت کوین با پشتوانه فیزیکی مستقیم‌ترین راه برای سرمایه‌گذاری در بیت کوین بدون خرید بیت کوین در صرافی ارز دیجیتال و نگه داشتن سکه‌ها است؛ اگرچه برخی از نکات منفی وجود دارد. برای مثال، بر خلاف بازارهای کریپتو که شبانه روز معامله می‌کنند، سرمایه گذاران محدود به معامله ETF در ساعات مشخصی برای مبادلات اوراق بهادار تنظیم شده‌اند.
ETF های آتی بیت کوین
یک ETF آتی بیت کوین هیچ بیت کوینی را به عنوان دارایی پایه نگه نمی‌دارد. در عوض، صندوق به جای سکه واقعی، قراردادهای آتی را بر روی بیت کوین نگه می‌دارد. یک قرارداد آتی به طور بالقوه به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که از طریق توافقی که قیمت ثابت و تاریخ آتی برای تحویل دارایی یا ارزش معادل نقدی تعیین می‌کند، از افزایش قیمت‌ها سود ببرند. از آنجایی که یک ETF مبتنی بر معاملات آتی بیت‌کوین، بیت‌کوین را نگه نمی‌دارد، مستقیماً در معرض خطرات مرتبط با ذخیره‌ سازی این ارز دیجیتال قرار نمی‌گیرد. سرمایه‌گذاری در معاملات آتی بیت‌ کوین می‌تواند منجر به معاملات آتی بیت‌ کوین با پرمیوم یا در مقایسه با قیمت نقدی با تخفیف شود، که عمدتاً به دلیل فرآیند چرخش قراردادهای آتی در فواصل منظم به منظور حفظ قرار گرفتن در معرض سرمایه‌گذاری است که در نهایت می‌تواند منجر به سود یا ضرر سرمایه‌گذار شود.

اهداف ETF بیت کوین

ETFهای بیت کوین در شکل فعلی خود و شکل مورد نظر بسیاری از سرمایه‌گذاران به طوری طراحی شده‌اند که به افراد بیشتری اجازه می‌دهد تا بدون هزینه‌های لازم و دردسرهای خرید آن‌ها در بیت کوین سرمایه گذاری کنند. آن‌ها نیاز به رویه‌های امنیتی و وجوه بیش از حد را از بین می‌برند در حالی که یک نوع سرمایه گذاری جدید را ارائه می‌دهند.
با استفاده از ETF شما می‌توانید کلیدهای خصوصی را با خیال راحت ذخیره کنید؛ چرا که در این صندوق‌ها خطر هک و سرقت دارایی‌ها وجود ندارد.

مزایای ETF بیت کوین

ساده‌تر کردن فرایند سرمایه گذاری در بیت‌کوین: سرمایه‌گذاری در یک ETF بیت‌کوین بدون نیاز به یادگیری نحوه عملکرد بیت‌کوین، ثبت‌نام در یک صرافی ارز دیجیتال و ریسک داشتن مستقیم بیت‌کوین، اهرمی را برای قیمت بیت‌کوین فراهم می‌کند. به عنوان مثال، بیت کوین‌ها در یک کیف پول نگهداری می‌شوند و اگر سرمایه گذار رمز عبور کیف پول را گم کند، بیت کوین او برای همیشه از دست می‌رود. ETF بیت کوین فرآیند سرمایه گذاری در بیت کوین را ساده می‌کند.
تنوع بخشی: یک ETF می‌تواند بیش از یک دارایی را در خود جای دهد. به عنوان مثال، یک ETF بیت‌کوین می تواند شامل بیت کوین، سهام اپل، سهام فیس بوک و موارد دیگر باشد که به سرمایه گذاران فرصت کاهش ریسک و تنوع بخشیدن به سبد خود را می‌دهد. به طور مشابه، با معامله در یک بورس بازار تنظیم شده، یک ETF بیت کوین فرصتی را برای سرمایه گذاران فراهم می‌کند تا سبدهای سهام موجود خود را متنوع کنند.
کارایی مالیاتی: با توجه به اینکه بیت کوین غیرمتمرکز است، اکثر موسسات مالیاتی و صندوق‌های بازنشستگی جهان اجازه خرید بیت کوین را نمی‌دهند. از سوی دیگر، تجارت بیت کوین ETF در صرافی‌های سنتی احتمالاً توسط SEC تنظیم می‌شود و برای بهره وری مالیاتی واجد شرایط است.

معایب ETF بیت کوین

هزینه های مدیریتی: ETFها معمولاً هزینه‌های مدیریتی را برای راحتی که ارائه می‌دهند دریافت می‌کنند. بنابراین، داشتن مقدار قابل توجهی از سهام در ETF بیت کوین می‌تواند در طول زمان منجر به هزینه‌های مدیریتی بالایی شود.
عدم دقت ETF: در حالی که ETFها قیمت یک دارایی اساسی را ردیابی می‌کنند، آن‌ها همچنین می‌توانند دارایی‌های متعددی برای تنوع بخشیدن به سبد سهام داشته باشند. با این حال، این نشان می‌دهد که افزایش 50 درصدی قیمت بیت کوین ممکن است به دلیل سایر دارایی‌های آن به طور دقیق در ارزش صندوق قابل معامله در بورس منعکس نشود. بنابراین، در حالی که یک ETF اهرمی برای قیمت بیت کوین فراهم می‌کند، ممکن است ردیاب دقیق قیمت بیت کوین نباشد.
محدودیت برای تجارت ارزهای دیجیتال: بیت کوین را می‌توان با سایر ارزهای دیجیتال مانند اتریوم، لایت کوین، XRP و غیره معامله کرد. یک ETF بیت کوین واجد شرایط معامله با سایر ارزهای دیجیتال نیست، زیرا یک ارز دیجیتال نیست بلکه صرفاً یک صندوق سرمایه گذاری است که قیمت بیت کوین را ردیابی می‌کند.
عدم مالکیت بیت کوین: بیت کوین به عنوان پوششی در برابر بانک‌های مرکزی، ارزهای فیات و سهام عمل می‌کند. بیت کوین با مستقل بودن از بانک‌های مرکزی راهی برای کاهش ریسک‌های مرتبط با سیستم مالی فراهم می‌کند. بیت کوین همچنین با ارائه حریم خصوصی از طریق بلاکچین بیت کوین از کاربران و سرمایه گذاران محافظت می‌کند. یک ETF بیت کوین توسط دولت تنظیم می‌شود و این مزایا را حذف می‌کند.

اگر با ادعا‌ها و تبلیغاتی مواجه شدید که به شما وعده کسب سودهای نجومی در ازای سرمایه‌گذاری داده می‌شود، احتمالاً با یک طرح پانزی رو به رو هستید که قصد کلاهبرداری از شما را دارد. طرح پانزی یک کلاهبرداری سرمایه گذاری متقلبانه است که نرخ بازدهی بالایی را با ریسک کمی برای سرمایه‌گذاران نوید می‌دهد. این طرح، شبیه به یک طرح هرمی است که هر دو مبتنی بر استفاده از وجوه سرمایه‌گذاران جدید برای پرداخت به سرمایه‌گذاران قبلی هستند. در ادامه به معرفی و توضیح بیشتر طرح پانزی و مسائل پیرامون آن پرداخته می‌شود.

طرح پانزی چیست و چگونه شروع شد؟

طرح پانزی چیست؟ طرح پانزی یا ( Ponzi schemes)، یک طرح سرمایه‌گذاری متقلبانه و کلاهبرداری است که در آن، طراح بازده سرمایه‌گذاری را از سرمایه حاصل از سرمایه‌گذاران جدید پرداخت می‌کند، نه از سود سرمایه‌گذاری مشروع. طراحان طرح پانزی، سرمایه‌گذاران جدید را با نرخ بازده کوتاه مدت غیرعادی بالا جذب می کنند. کلاهبردار با گرفتن کارمزد برای سرمایه گذاری و یا به سادگی با فرار با اموال سرمایه‌‌گذاران، سود می‌برد. طرح‌های پانزی معمولاً زمانی از هم می‌پاشند که سرمایه جدید کافی برای پرداخت سرمایه‌های رو به رشد سرمایه‌گذاران موجود، وجود نداشته باشد. طرح پانزی یک کلاهبرداری سرمایه‌گذاری است که در آن به مشتریان وعده سود کلان بدون ریسک داده می‌شود. ‌شرکت‌هایی که در طرح پانزی شرکت می‌کنند، تمام انرژی خود را برای جذب مشتریان جدید برای سرمایه‌گذاری متمرکز می‌کنند. این درآمد جدید، برای پرداخت بازده سرمایه گذاران اصلی که به عنوان سود حاصل از یک معامله قانونی مشخص می‌شود، به کار برده می‌شود. طرح‌های پانزی بر جریان ثابت سرمایه‌گذاری‌های جدید تکیه می‌کنند تا بازدهی را برای سرمایه‌گذاران پیشین فراهم کنند. وقتی این جریان تمام شود، طرح هم از هم می‌پاشد. اصطلاح “طرح پانزی” از نام کلاهبرداری به نام چارلز پانزی در سال 1920 گرفته شده است. در دهه 1920، پانزی طرحی را راه اندازی کرد که به سرمایه‌گذاران 50 درصد بازگشت سرمایه در کوپن‌های پستی را تضمین می‌کرد. اگر چه پانزی می‌توانست به حامیان اولیه‌اش پول بپردازد، اما زمانی که او قادر به پرداخت پول سرمایه‌گذاران بعدی نشد، این طرح منحل شد. به دلیل موفقیت او در طرح تمبر پستی، افراد زیادی تحت عنوان سرمایه گذار بلافاصله جذب شدند. پانزی به جای اینکه واقعاً پول را سرمایه‌گذاری کند، آن را دوباره توزیع کرد و به سرمایه‌گذاران گفت که سود خواهند کرد. این طرح تا آگوست سال 1920، زمانی که روزنامه بوستون پست تحقیق در مورد شرکت بورس اوراق بهادار را آغاز کرد، ادامه داشت. در نتیجه تحقیقات روزنامه، Ponzi توسط مقامات فدرال در 12 اوت 1920 دستگیر شد و به چندین فقره کلاهبرداری از این طریق متهم شد. علاوه بر این، اولین نمونه‌های ثبت شده از این نوع کلاهبرداری سرمایه‌گذاری را می‌توان در اواسط تا اواخر دهه 1800 نیز پیدا کرد که توسط آدل اسپیتزدر در آلمان سازماندهی می‌شد. در واقع، روش‌هایی که به طرح پانزی معروف شد در دو رمان مجزای چارلز دیکنز، به نام‌های مارتین چوزلویت که در سال 1844 و دوریت کوچک که در سال 1857 منتشر شدند، شرح داده شد. مفهوم طرح پانزی در سال 1920 به پایان نرسید. با تغییر تکنولوژی، طرح پانزی نیز تغییر کرد. در سال 2008، برنارد مدوف به دلیل اجرای یک طرح پانزی که گزارش‌های معاملاتی را جعل می‌کرد تا نشان دهد مشتری از سرمایه‌گذاری‌هایی که وجود نداشت، سود می‌برد، مجرم شناخته شد. مدوف طرح پانزی خود را به عنوان یک استراتژی سرمایه گذاری به نام تبدیل انشعابی که از مالکیت سهام و S&P 100 استفاده می‌کند، تبلیغ کرد.

طرح پانزی چگونه کار می‌کند؟

نحوه کار طرح پانزی این گونه است که مروجین طرح پانزی با وعده بازدهی بالا مردم را متقاعد می‌کنند که اقدام به سرمایه‌گذاری کنند. مروج از دارایی سرمایه‌گذاری شده برای پرداخت بازده استفاده می‌کند. سرمایه گذار نیز فکر می‌کند که بازده وعده داده شده را دریافت خواهد کرد و مشکوک نیست که چیز مشکوک و اشتباهی وجود داشته باشد. سرمایه‌گذاران اغلب دوستان و همکاران خود را نیز تشویق به سرمایه‌گذاری می‌کنند. به طور کلی، همه طرح‌های پانزی از یک چرخه پیروی می‌کنند، اما شکل و مدل آن می‌تواند کاملاً متفاوت باشد. چرخه اصلی طرح‌های پانزی به شرح زیر است:

انجام تبلیغات فریبنده: طراحان طرح‌های پانزی در مرحله اول، با انجام تبلیغاتی دروغین و کاذب در پلتفرم‌های مختلفی چون اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، اقدام به جذب چند شخص برای سرمایه‌گذاری به سیستم می‌کنند. برخی از طرح‌های پانزی، از شیوه‌های بازاریابی نیز برای جذب عضو استفاده می‌کنند، به این صورت که اگر یک عضو جدید وارد سیستم شود، سود نیز افزایش خواهد یافت.

واریز سودهای اولیه برای جلب اعتماد افراد سرمایه گذار: در مراحل اولیه، به طور منظمی سودها به سرمایه‌گذاران واریز می‌شود تا اعتماد آن‌ها جلب شده و مبالغ بیشتری را سرمایه‌گذاری کنند. این سودهای پرداختی یا از طریق سرمایه سرمایه‌گذاران جدید و یا از طریق سرمایه اولیه طراح واریز می‌شود.

جذب کردن سرمایه بیشتر: بعد از کسب اعتماد سرمایه‌گذاران، مقدار زیادی از سرمایه‌ وارد سیستم می‌شود. سرمایه‌گذاران قدیمی نیز مبالغ بیشتری را سرمایه‌گذاری کرده و حتی دوستان و آشنایان نزدیک خود را نیز برای انجام این کار تشویق می‌کنند. برخی از افراد تحت تاثیر جو، اقدام به فروش قسمتی یا کل دارایی‌های خود برای سرمایه‌گذاری نیز می‌کنند.

پایان جذب سرمایه‌گذار جدید و از هم‌ پاشی طرح: اتفاقات گفته شده در مراحل ۱ تا ۳ چندین مرتبه تکرار می‌شوند تا زمانی که دیگر هیچ سرمایه‌گذار جدیدی وارد نشده و یا مقدار زیادی پول جمع‌آوری شده باشد. پس از آن، طراح طرح پانزی پول‌های سرمایه‌گذاران را دزدیده و ناپدید می‌شود.

چگونه طرح پانزی را بشناسیم؟

چند ویژگی وجود دارند که اغلب نشان‌دهنده یک طرح مالی متقلبانه هستند. درک این نکته مهم است که تقریباً همه انواع سرمایه‌گذاری‌ها دارای سطحی از ریسک هستند. اگر یک فرصت سرمایه‌گذاری بازدهی خاصی را تضمین می‌کند و آن بازده را تا زمان مشخصی تضمین می‌کند توصیه می‌شود که سرمایه‌گذاری با احتیاط انجام بگیرد، زیرا این موارد به عنوان شناسه‌های کلاهبرداری هستند. بسیاری از طرح‌های پانزی ویژگی‌های مشترکی دارند که شناسایی آن‌ها را ممکن می‌سازند. این ویژگی‌ها عبارتند از:

بازدهی بالا با ریسک کم یا بدون ریسک: هر سرمایه‌گذاری، درجاتی از ریسک را به همراه دارد و سرمایه‌گذاری‌هایی که بازده بالاتری را به همراه دارند، معمولاً ریسک بیشتری را شامل می‌شوند. توصیه می‌شود نسبت به هر فرصت سرمایه گذاری تضمین شده با ریسک بالا مشکوک باشید.
مسائل مربوط به مدارک: اشتباهات موجود در صورت ‌حساب ممکن است نشانه‌ای از عدم سرمایه‌گذاری وجوه طبق وعده باشند.

طرح پانزی در ارزدیجیتال

با پدیدار شدن ارزهای دیجیتال، برای اجرای طرح‌های پانزی بستر بیشتری ایجاد شد. دنیای ارزهای دیجیتال اگرچه مزایای زیادی را با خود به همراه دارد، اما در عین حال منجر به انجام کلاهبرداری‌های زیادی شده است. مهم‌ترین ویژگی ارزهای دیجیتال که کلاهبرداری پانزی را سهل و آسان کرده است، ویژگی غیر قابل پیگیری بودن تراکنش‌ها در آن است. در اصل طرح پانزی در ارز دیجیتال، به این صورت است که طراحان پول‌ها را به صورت رمز ارز از سرمایه‌گذاران دریافت می‌کنند تا هیچ گونه اطلاعات بانکی و هویتی از آن‌ها در اختیار سرمایه‌گذاران قرار نگیرد. از سویی، جابه‌جایی رمزارزها نیز راحت‌تر است ‌و طراحان پانزی در این صورت، هنگام فرار کردن می‌توانند به راحتی پول‌ها را جا‌به‌جا کنند و سرمایه‌گذاران نمی‌توانند وجوه خود را پیگیری کنند. ویژگی دیگر ارزهای دیجیتال که آن را برای انجام طرح پانزی مناسب می‌کند این است که طراحان می‌توانند طرح خود را در هر نقطه از جهان اجرا کرده و میلیون‌ها شخص را برای سرمایه‌گذاری جذب کنند. یک نمونه از طرح‌های پانزی در ارزهای دیجیتال، استخراج ابری است. استخراج ابری به این شکل است که یک سایت چنین ادعایی را مطرح می‌کند که اگر فردی سرمایه‌گذاری انجام دهد، به او سود کلان و تضمینی که سود حاصل از استخراج ارز دیجیتال است، اهدا خواهد شد. این مدل طرح‌ها، بدون شک کلاهبرداری هستند. چرا که با توجه به ریسک‌هایی که در حوزه ارزهای دیجیتال وجود دارد، اهدای سود تضمینی حاصل از آن، امری غیر ممکن است.

تفاوت طرح پانزی و هرمی

طرح هرمی، یک شیوه‌ی کسب‌وکار متقلبانه و کلاهبرداری است که در آن اعضای جدید با وعده پرداخت به توانایی و مهارت آن‌ها برای جذب اعضای جدید در آینده، در این طرح عضو می‌شوند. با گسترش تصاعدی مجموعه عضویت، جذب بیشتر عضو غیرممکن و کسب‌وکار نیز ناپایدار می‌شود. یک طرح هرمی اغلب به عنوان یک عمل بازاریابی چند سطحی ظاهر می‌شود. طرح‌های هرمی، به سرمایه‌گذاران پیشین به جای سود واقعی، از وجوه ورودی سرمایه‌گذاری‌های بعدی پرداخت می‌شود. طرح‌های پانزی و هرمی اگرچه مشابه یک‌دیگر هستند، اما یکسان نیستند. تفاوت اساسی بین این دو شیوه کلاهبرداری این است که یک طرح پانزی به طور کلی تنها به سرمایه‌گذاری قربانیان خود با وعده بازگشت در تاریخ پرداخت بعدی، نیاز دارد. اما طرح‌های هرمی، بر خلاف طرح‌های پانزی، معمولاً به قربانی این فرصت را می‌دهند که با جذب افراد بیشتر در طرح کلاهبرداری، درآمد کسب کند. طرح پانزی مکانیزمی برای جذب سرمایه‌گذاران با وعده بازدهی آتی است. طراح یک طرح پانزی، تنها تا زمانی می‌تواند این طرح را حفظ کند که سرمایه‌گذاران جدید وارد آن شوند. از سوی دیگر اما، یک طرح هرمی افراد دیگر را به خدمت می گیرد و آن‌ها را تشویق می کند تا سرمایه گذاران دیگر را جذب کرده و به همراه داشته باشند. یک عضو در یک طرح هرمی تنها بخشی از درآمد خود را به دست می‌آورد و برای ایجاد سود توسط اعضای بالاتر در امتداد هرم استفاده می‌شود.

مدیریت ریسک در ارز دیجیتال چیست؟ معامله‌گران کریپتو معمولاً مشتاق هستند که وارد معامله شوند و بدون در نظر گرفتن مبلغ سرمایه خود و نحوه مدیریت دارایی‌هایشان شروع به کسب درآمد کنند. ۹۵ درصد از کاربران مبتدی در ارزهای دیجیتال سرمایه خود را از دست می‌دهند که دلیل اصلی این امر، مهارت‌های ضعیف کنترل و مدیریت ریسک است که ممکن است منجر به تصمیم گیری‌های لحظه‌ای و عجولانه شود. به همین دلیل است که مدیریت ریسک یکی از مهم‌ترین جنبه‌های معاملات ارزهای دیجیتال بوده و نحوه استفاده از آن برای جلوگیری از کاهش سرمایه ضروری است. در این راهنما از صرافی تتر به معرفی بیشتر مدیریت ریسک در ارزهای دیجیتال، انواع ریسک و روش‌های رایج و کاربردی برای مدیریت ریسک در بازار ارزهای دیجیتال می‌پردازیم.

مدیریت ریسک چیست؟

مدیریت ریسک در ارز دیجیتال چیست و چگونه موجب حفظ سرمایه می‌شود؟ شکی نیست که هنگام معامله ارزهای دیجیتال، رویدادهای منفی را تجربه خواهید کرد. در اینجا منظور از رویدادهای منفی، معاملاتی هستند که بر خلاف نتیجه دلخواه کاربران بوده و اغلب موجب افزایش قیمت غیرمعمول، اشتباهات و بسیاری از اتفاقات ناخوشایند دیگر می‌شود. ریسک‌های معاملاتی عادی است و هر معامله‌گر ارزهای دیجیتال به این‌ موضوع واقف است. معامله گران معاملات کریپتو ریسک بیشتری را متحمل می‌شوند زیرا تمایل دارند به طور منظم از اهرم‌ها استفاده کنند. رعایت نکردن شیوه‌های مدیریت ریسک بر روی تراز معاملاتی تأثیر می گذارد و حتی می‌تواند منجر به از دست دادن تمام سرمایه شود.
بازار ارزهای دیجیتال با سرعتی بسیار بالا در حال رشد است و این رشد در سال ۲۰۲۲ به اوج خود رسیده است. شیوه‌های مدیریت ریسک، از شما در برابر جنبه‌های منفی معاملات محافظت می‌کنند. روش‌های مدیریت ریسک نه تنها از شما محافظت می‌کنند، بلکه به شما کمک می‌کنند تا زمانی که استراتژی‌های معاملات ارزهای دیجیتال مناسب وجود داشته باشد، به نتیجه دلخواه برسید.

انواع ریسک در ارزدیجیتال

از آنجایی که بازار ارزهای دیجیتال به سرعت به رشد خود ادامه می‌دهد، بسیاری از کاربران فراموش می‌کنند که ارزهای دیجیتال علی‌رغم سودشان خطراتی را هم به دنبال دارند. اگر نمی‌خواهید سپرده خود را در همان روز اول از دست دهید، باید قوانین مدیریت ریسک را در نظر داشته باشید. استراتژی مناسب به شما کمک می‌کند تا سود زیادی به‌دست آورید و خطر زیان‌های احتمالی را کاهش دهید.
مانند سایر کالاها، دارایی‌های رمزنگاری نیز در معرض خطرات ناشی از حرکت بازار قرار دارند. به طور کلی انواع ریسک در ارز دیجیتال شامل دو نوع ریسک‌های سیستماتیک و ریسک‌های غیرسیستماتیک است. ریسک سیستماتیک در همه ارزهای دیجیتال وجود دارد و مربوط به کل بازار بوده و قابل حذف نیست. ریسک غیرسیستماتیک، که مخصوص یک دارایی رمزنگاری منفرد است، می‌تواند شامل تغییر در اصول اولیه شرکت باشد. این نوع ریسک همیشگی نیست، کل بازار را درگیر نمی‌کند و اغلب مقطعی و تنها مربوط به یک نوع دارایی خاص است.

معرفی استراتژی‌های مدیریت ریسک و سرمایه

از جمله استراتژی‌ها و روش‌های مدیریت ریسک در ارز دیجیتال برای جلوگیری از کاهش سرمایه و یا از دست دادن آن می‌توان به روش‌های زیر اشاره کرد:

یک برنامه معاملاتی مطمئن داشته باشید:
یکی از بزرگترین اشتباهاتی که می توانید به عنوان یک معامله‌گر مرتکب شوید این است که تجارت و خرید دارایی‌های دیجیتال را بر اساس احساسات خود شروع کنید. شما برای سرمایه گذاری در این زمینه نیاز به یک برنامه ریزی مناسب برای مدیریت ریسک و به دست آوردن نتایج ثابت دارید. طرح معاملاتی شما در واقع رویکرد سازماندهی شده شما برای معامله است. برنامه معاملاتی در واقع سیستمی است که شما از طریق تجربه خود در بازار ایجاد کرده‌اید تا پوشش و نتایج مورد نظر را به شما ارائه دهد. برنامه معاملاتی شما باید زمان باز کردن معاملات، بسته شدن معاملات، میزان ریسکی که باید در هر معامله بپذیرید، نسبت ریسک به پاداش و موارد دیگر را پوشش دهد. برنامه ریزی همه این موارد مبادله ارزهای دیجیتال را برای شما ساده‌تر کرده و به شما کمک می‌کند سرمایه خود را به خوبی مدیریت کنید.

موقعیت های خود را اندازه بگیرید:
هدف از این استراتژی این است که باید میزان ریسک در هر معامله را اندازه بگیرید. شما نباید در یک معامله ۱۰۰% سرمایه خود را به خطر بیندازید. معامله گران موفق ترجیح می‌دهند درصد ثابتی از سرمایه خود را در هر معامله ریسک کنند. برخی از کارشناسان معاملات توصیه می‌کنند که معامله گران، به ویژه مبتدیان، نباید بیش از ۱٪ از موجودی حساب خود را در یک معامله ریسک کنند. این استراتژی به شما کمک می‌کند ریسک خود را محدود کنید و به شما امکان کنترل سرمایه تجاری خود را می‌دهد. برخی از معامله گران به طور مداوم ۲% در هر معامله و برخی ۳% در هر معامله ریسک می‌کنند. برخی نیز معتقدند که بدون توجه به تعداد فرصت‌هایی که در اختیار دارند، نمی‌توانند بیش از ۵ درصد سرمایه خود را در معاملات آزاد سرمایه گذاری کنند. نوسانات غیرمنتظره قیمت در بازار ارزهای دیجیتال اتفاق می‌افتد. اگر بیش از حد توان خود ریسک کنید، چنین نوساناتی می‌تواند شما را وحشت زده کند و شما را به سمت تصمیم گیری‌های غیرمنطقی سوق دهد.

استفاده از اهرم‌های معاملاتی را محدود کنید:
اهرم به شما امکان می‌دهد با استفاده از سرمایه قرض گرفته شده معامله کنید. در نتیجه، سود شما می‌تواند بیشتر شده و در نتیجه موجب افزایش زیان شود. مورد دوم نیاز به درک نحوه عملکرد اهرم، تأثیر آن بر نتایج معاملاتی شما و بهترین نحوه مدیریت آن را افزایش می‌دهد. معامله گران آتی اغلب وسوسه می‌شوند که از اهرم بسیار بالایی استفاده کنند تا بتوانند سود زیادی به دست آورند. اما متأسفانه فراموش می‌کنند که یک اشتباه کوچک نیز می‌تواند آنها را با ضررهای جبران ناپذیر مواجه کند.

همیشه نسبت ریسک به پاداش خود را محاسبه کنید:
نسبت ریسک به پاداش به ریسک در مقابل بازده بالقوه مورد انتظار از یک معامله اشاره دارد. قبل از اجرای یک معامله، باید نسبت ریسک به پاداش آن را اندازه گیری کنید. اگر بتوانید نتیجه بالقوه در برابر ریسک را تعیین کنید، به احتمال زیاد به معاملاتی با احتمال موفقیت بالا دست خواهید یافت. در محاسبه نسبت ریسک به پاداش، معامله گران معمولاً نسبت به نسبت ۱:۱.۵ تا ۱:۳ را انتخاب می‌کنند. نسبت ۱:۱.۵ به این معنی است که هدف سود مبلغی را به دست خواهد آورد که ۱:۱.۵ برابر بیشتر از ریسک است. هر معامله‌ای که در ۱:۱ به پایان می‌رسد گفته می شود که به صفر می‌رسد، زیرا هیچ سود یا زیانی برای آت وجود ندارد، در حالی که هر معامله‌ای که نسبت ریسک به پاداش کمتر از ۱:۱ را نشان می‌دهد نباید اجرا شود.

از Stop Loss Order استفاده کنید:
این استراتژی به تعیین یک نقطه خروج در بازار کمک می‌کند. زمانی که معامله بر خلاف پیش بینی شما باشد، ضرر شما را محدود می‌کند. شما در یک مقطع زمانی ضرر خواهید داشت و هیچ کاری نمی‌توانید در مورد آن انجام دهید. هر بار که معامله می‌کنید، می توانید با استفاده از Stop Loss Order زیان را کنترل کنید. برخی از افراد معتقدند که نیازی به تعیین حد ضرر ندارند زیرا زمان مناسب برای خروج از بازار را می‌دانند. با این حال، فراموش می‌کنند که ممکن است شرایط بازار به طور غیر قابل پیش بینی رقم بخور‌د. در واقع Stop Loss Order به شما کمک می‌کند مطمئن شوید که خیلی زود از معاملات خارج نمی‌شوید و سود احتمالی را از دست نمی‌دهید. این استراتژی مدیریت ریسک در ارز دیجیتال همچنین از شما در برابر معاملات احساسی و تبعیت از سوگیری‌های شناختی محافظت می‌کنند که می‌تواند منجر به تصمیم گیری‌های ضعیف شود.

سود خود را با Take Profit تضمین کنید:
Take Profitبه طور مشابه برای توقف ضرر عمل می‌کند، با تفاوت که این روش برای تضمین سود استفاده می‌شود و نه برای جلوگیری از ضرر. این ابزار به گونه‌ای طراحی شده است که زمانی که قیمت به نقطه مشخص شده رسید، شما سود معاملاتی را دریافت می‌کنید. داشتن انتظار واضح برای سود تجاری به شما کمک می‌کند تا ریسک مناسبی را که باید بپذیرید، از قبل تعیین کنید. علاوه بر این، به شما در حفظ نظم در معاملات کمک می‌کند.

انتظارات واقع بینانه داشته باشید:
داشتن انتظارات واقع‌بینانه کلید مدیریت ریسک است. شما نمی‌توانید بدون به خطر انداختن سرمایه خود، ۴۰ درصد سود ماهانه داشته باشید. داشتن چنین هدفی همیشه شما را وادار می‌کند که بیش از حد معامله کنید یا از اهرم بیش از حد استفاده کنید، که می‌تواند منجر به ضررهای کلان شود. تعیین اهداف واقعی‌تر و انتظارات واقع بینانه‌تر به شما کمک می‌کند تا بر احساسات تجاری مانند طمع، ترس و امید کنترل داشته باشید.

در معاملات سنتی، قیمت و سایر اطلاعات کالاها و خدمات مستلزم مشارکت فعال خریداران و فروشندگان است. بیشتر اوقات، کل فرایند توسط یک واسطه انجام می‌شود که اجرای تراکنش به‌صورت ایمن را تضمین می‌کند. کاری که AMM انجام می‌دهد این است که به هر دو طرف معامله اجازه می‌دهد تا تجارت خود را بدون نیاز به هیچ واسطه‌ای انجام دهند.

بازارساز چه کسی یا چه چیزی است؟

تصور کنید که یک کشاورز هستید و می‌خواهید محصولات خود را به فروش برسانید. به چه کسی می‌فروشید؟ پاسخ صحیح، خریدار است. حالا تصور کنید فردی هستید که نیاز به خرید سبزیجات دارد، یعنی یک مصرف‌کننده‌اید. از چه کسی خرید می‌کنید؟ بله، یک فروشنده.

طبق این سناریو، بیایید یک روش متعارف برای تکمیل موفقیت‌آمیز تراکنش را با هم بررسی کنیم. رساندن محصولات مزرعه به مصرف‌کنندگان واقعی یا به عبارتی خریداران، نیاز به برنامه‌ریزی و تدارکات زیادی دارد. بسته‌بندی، حمل‌و‌نقل، انبارداری و جمع‌آوری پرداختی‌ها و… همه این‌ها نیازمند منابعی است. جدای از این‌ها، هریک از این مراحل می‌تواند بار مالی قابل‌توجهی را بر دوش کشاورزان بگذارد.

پس کشاورزان محصولات خود را چگونه به فروش برسانند؟ اینجاست که واسطه‌ها وارد کار می‌شوند. واسطه‌ها، کالاها را به‌صورت عمده از کشاورزان خریداری می‌کنند. تمام مراحل واسط که مطرح شد را انجام می‌دهند، سهم سود خود را بر روی قیمت کالا می‌کشند و بعد کالا‌ها را به مصرف‌کنندگان می‌فروشند.

یکی از اصلی‌ترین کارایی‌های یک بازارساز (چه در دنیای کریپتو و غیر کریپتو)، فراهم‌کردن نقدینگی یا نقدشوندگی است. فرض کنید کشاورزی هستید که کسی برای خرید محصولاتش وجود ندارد؛ یا مصرف‌کننده هستید، ولی فروشنده‌ای وجود ندارد. این بازارسازان اطمینان حاصل می‌کنند که همیشه یک خریدار برای محصولات کشاورز و یک فروشنده برای مصرف‌کننده وجود دارد.

یک ارز دیجیتال با نقدینگی بالا را می‌توان به‌راحتی و با قیمت منصفانه‌ای در بازار فروخت. درحالی‌که یک دارایی با نقدینگی پایین یا فروش نمی‌رود یا به‌سختی فروش می‌رود و شاید در نهایت مجبور به فروش آن باارزش خیلی پایینی شویم.

بازارساز خودکار چیست؟

بازارساز خودکار یا (Automated Market Maker)، سیستمی است که به طور خودکار سفارش‌های خریدوفروش را در یک صرافی غیرمتمرکز تسهیل می‌کند. برخلاف بازارساز معمولی، بازارساز خودکار یا AMM با استفاده از برنامه‌های کامپیوتری خود – اجرا (Self-Executing) که با نام قراردادهای هوشمند شناخته می‌شود، عمل می‌کند.

بازارساز خودکار اولین‌بار توسط UniSwap در سال ۲۰۱۸ مورداستفاده قرار گرفت و امروزه پروتکل اساسی است که تمام صرافی‌های غیرمتمرکز را تأمین می‌کند. صرافی‌های غیرمتمرکز به کاربران اجازه می‌دهند تا ارزهای دیجیتال را مستقیماً و بدون دخالت شخص ثالث مبادله کنند. برای فهم این مسئله که چگونه صرافی‌های غیرمتمرکز این کار را انجام می‌دهند، لازم است تا مفهوم «بازارساز خودکار» را درک کنیم.

بازارساز خودکار یا AMM یک مکانیسم معاملاتی است که به طور مستقل عمل می‌کند و کاربران را تشویق می‌کند در ازای توکن‌های رایگان و درصدی از کارمزد تراکنش‌ها، به تأمین‌کنندگان نقدینگی تبدیل شوند. با انجام این کار، AMMها نیاز به مبادلات متمرکز و سایر تکنیک‌های بازارسازی مانند سیستم‌های تطبیق سفارش و سایر مکانیسم‌های حضانت را از بین می‌برد.

بازارساز مسئول تسهیل و تأمین نقدینگی از طریق قراردادهای هوشمند برای تعیین قیمت دارایی و تأمین نقدینگی است. نقدینگی درون این قراردادهای هوشمند جمع می‌شوند و کاربران در واقع در برابر این نقدینگی معامله می‌کنند که درون این قراردادها قفل شده‌اند. این نوع قراردادهای هوشمند با نام «استخرهای نقدینگی» شناخته می‌شوند. به بیانی ساده‌تر، در یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) معامله بین دو شخص انجام نمی‌شود و درواقع این تراکنش بین کاربر و قراردادهای هوشمند انجام می‌شود. کل فرایند از طریق AMM تسهیل می‌شود.

بازارساز خودکار چگونه کار می‌کند؟

AMMها از معادلات یا فرمول‌های ریاضی از پیش نوشته شده برای تنظیم قیمت‌ها بر اساس عرضه استفاده می‌کنند تا مطمئن شوند نسبت دارایی‌ها در هر استخر نقدینگی متعادل باقی بماند.

فرمول می‌تواند با هر پروتکل متفاوت باشد، اما رایج‌ترین فرمول مورداستفاده توسط پروتکل‌های از قبل ایجاد شده x*y=k است، که x نشان‌دهنده‌ی تعداد توکن‌های ذخیره شده درون استخر نقدینگی، y نشان‌دهنده‌ی تعداد توکن‌های کوینی دیگر در همان استخر و k نشان‌دهنده‌ی مقداری ثابت است.

به بیانی ساده، این فرمول نشان‌دهنده‌ی این است که اگر ما بخواهیم مقداری از توکن x را برداشت کنیم، برای جلوگیری از عدم تعادل باید به همان ارزش توکن y واریز کنیم.

مزایای بازارساز خودکار

فرصت‌های آربیتراژ
ازآنجایی‌که قیمت لحظه‌ای توکن‌ها همیشه تعریف شده با x*y = k است، ممکن است مواردی وجود داشته باشد که قیمت در یک DEX کمتر از قیمت بازار باشد. این به طور بالقوه فرصت آربیتراژی را ایجاد می‌کند که در آن یک معامله‌گر می‌تواند از بازار خرید/فروش کند و توکن‌ها را از استخرهای نقدینگی با اسپردهای بزرگ‌تر مبادله کند.

ییلد فارمینگ (Yield Farming)
وقتی یک کاربر مقداری نقدینگی به پروتکل AMM اضافه می‌کند، در ازای آن توکنی به اسم LP token یا توکن نقدینگی دریافت می‌کند. این توکن‌ها را می‌توان برای بازگرداندن توکن‌های اضافه شده در ابتدا سوزاند. بااین‌حال، یکی از بزرگ‌ترین مزایای توکن‌های نقدینگی این است که می‌توان آن‌ها را استیک (Stake) کرد و با انجام این کار می‌توان درآمد (Passive) یا غیرفعال داشت.

لغزش‌ها
AMMها معمولاً تسهیلاتی را برای تعیین محدودیت‌های لغزش یا Slippage فراهم می‌کنند. این به معامله گران کمک می‌کند تا لغزش‌های خود را محدود کنند و کنترل بیشتری بر معاملات خود به دست آورند. (لغزش یا Slippage به معنی تفاوت بین قیمت مورد انتظار یک سفارش و قیمت زمانی که سفارش واقعاً اجرا می‌شود است)

معایب بازارساز خودکار

ازدست‌دادن غیردائمی دارایی
ممکن است مواردی وجود داشته باشد که پس از اضافه‌کردن توکن‌ها، نسبت عرضه اولیه تغییر کند. این منجر به ضرر غیردائمی می‌شود تا زمانی که نسبت توکن‌ها به جایی که سرمایه‌گذاری کرده‌اید برگردد. به بیان ساده‌تر ممکن است پس از اینکه دارایی خود را وارد یک استخر نقدینگی کردید، ارزش آن دارایی کم‌تر شود. البته تا زمانی که شما دارایی خود را برداشت نکنید متحمل این ضرر نشده‌اید! به‌عنوان‌مثال فرض کنید شما به ارزش ۱۰۰۰ دلار اتریوم خریداری کرده‌اید، یک ماه به دلیل کاهش قیمت اتریوم، ارزش دارایی شما به ۷۰۰ دلار کاهش میابد. در این حالت شما به‌صورت غیردائمی ۳۰۰ دلار ضرر کرده‌اید. تا زمانی که شما دارایی خود را برداشت نکرده‌اید، این ضرر غیردائمی محسوب می‌شود (چون امکان دارد ارزش اتریوم به حالت قبل برگردد). ولی اگر در زمانی که ارزش دارایی شما به ۷۰۰ دلار کاهش‌یافته است آن را برداشت کنید (تبدیل به دلار یا ارز دیگری کنید) شما متحمل ضرر دائمی شده‌اید.

مشکلات امنیتی
یکی از معایب AMMها این است که در خطر هک‌شدن هستند. پروژه‌های غیرمتمرکزی مثل UniSwap درگذشته هک شده‌اند و مقداری از نقدینگی بعضی از استخر‌ها دزدیده شده است. اما این مسئله به این معنی نیست که صرافی‌های متمرکز در معرض خطر نیستند و کاملاً ایمن هستند.

چرا AMMها محبوب شدند؟

چند مزیت بیشتر برای استفاده صرافی غیرمتمرکز با پروتکل بازارساز خودکار در مقابل صرافی متمرکز وجود دارد. اول اینکه، در صرافی‌های متمرکز نیاز به پروتکل احراز هویت و KYC (know your customer) است ولی AMM ها هیچ الزاماتی ندارند. در صرافی‌های غیرمتمرکز که به‌وسیله AMMها اجرا شده‌اند، هرکس با یک کیف پول رمزارزی می‌تواند به مبادله دارایی‌های دیجیتال بپردازد.
به دلیل نیاز نداشتن الزامات خاص، راه‌اندازی ارزهای دیجیتال جدید برای پروژه‌های بلاک‌چین بسیار آسان‌تر است. در حالی‌که صرافی‌هایی مثل Coinbase و Binance در لیست‌کردن آلت‌کوین‌ها بسیار سخت‌گیر هستند، در صرافی‌های غیرمتمرکزی که با بازارساز خودکار راه‌اندازی شده‌اند هرکس می‌تواند توکن جدیدی را برای فروش بگذارد.

پلتفرم‌های دیفای محبوب که از بازارساز خودکار استفاده می‌کنند:

UniSwap
Uniswap یک پروتکل غیرمتمرکز منبع باز (Open Source) است که در سال 2018 توسعه یافته است. Uniswap که با استفاده از اتریوم ساخته شده است، امروزه یکی از محبوب ترین صرافی‌های غیر متمرکز یا DEX های موجود در بازار است و بیشترین نقدینگی را دارد. از آنجایی که منبع باز است، بسیاری سعی کرده اند نسخه های Uniswap خود را شبیه سازی کنند یا بسازند.

SushiSwap
یکی از محبوب‌ترین فورک‌های Uniswap یک پروتکل DeFi به نام SushiSwap است. در حالی که هر دو تقریباً یکسان عمل می کنند، تفاوت اساسی بین این دو به توکنومیک بازمی گردد. SushiSwap توکن SUSHI را معرفی می کند که به عنوان یک برنامه تشویقی اضافی برای تامین کنندگان نقدینگی عمل می کند.

PancakeSwap
یکی دیگر از DEXهایی که از روی UniSwap ساخته شده است PancakeSwap نام دارد. هر دو در ظاهر مشابه به نظر می‌رسند، اما در حالی که UniSwap برای اجرای آلت‌کوین‌های مبتنی بر اتریوم ساخته شده است، PancakeSwap برای آلت‌کوین هایی است که با استفاده از زنجیره هوشمند Binance (BSC) ساخته شده اند.

کلام آخر

بازارساز خودکار جزء اصلی دیفای به‌حساب می‌آید. بدون بازارساز خودکار، وجود صرافی‌های غیرمتمرکز امکان‌پذیر نخواهد بود و معامله‌گران ارزهای دیجیتال به‌ناچار مجبور خواهند بود که به واسطه‌ها و صرافی‌های متمرکز تکیه کنند.